Slachtoffer van de marketing

Een etiket. Alle verpakkingen hebben er eentje. De een klein en bescheiden met slechts de verplichte informatie, de ander in opvallende kleuren, fantastische kreten en mooie of toch loze beloftes. Maar wat staat er nu echt? Zelf ben ik meer dan eens “slachtoffer van de marketing” geweest en heb ik een product gekocht op basis van hoe de verpakking er uit zag. Petje af voor die marketing-afdeling, want het is jullie gelukt.

Zo ben ik ook een keer linea recta naar de supermarkt gelopen na het zien van een TV-commercial van Hellmann’s mayonaise. Een dikke klodder mayo werd uiterst smeuïg en royaal op een sandwich met prachtig rode tomaten, frisgroene sla en een dik gesneden witte boterham gesmeerd. Verkocht. Het ging trouwens om deze reclame:

Wet Voedselinformatie

De wet Voedselinformatie (Europese Verordening 1169/2011) valt onder de Europese wetgeving. Het is een nieuwe wet die ingaat op 13 december 2014. Deze nieuwe wetgeving vervangt veel bestaande losse wetten. Het doel van deze wet is de leesbaarheid van het etiket te verbeteren en de consument informatie te geven om een goede voedselkeuze te kunnen maken met aandacht voor gezondheid, veiligheid, herkomst en milieu [1].

Bij mijn vorige werkgever ben ik regelmatig betrokken geweest bij de teksten die op de verpakkingen kwamen te staan, dus ik weet er inmiddels aardig wat van af. Hopelijk kan ik je met onderstaande ook een beetje wegwijs maken in wat er nu écht op een etiket staat.

Hoe lees je een etiket?

Terug naar het onderwerp; hoe lees je een etiket? Allereerst, waarom zou je eigenlijk een etiket lezen?

• je wit twee verschillende producten met elkaar vergelijken. Bijvoorbeeld een A-merk en het huismerk. Kan jij er achter komen waarom je die centen meer betaald? Zit het ‘m in het product of toch de verpakking?
• hoe je het moet bewaren.
• hoe de voedingswaarde zijn.
• je bent allergisch en je wilt weten welke allergenen er (mogelijk) in het product aanwezig zijn.
• je wit weten waar het product vandaan komt.
• wat er nu eigenlijk allemaal inzet.
• je bent benieuwd naar wie de leverancier is.
• je op je gewicht probeert te letten en daarom vet en calorierijk voedsel wil vermijden.

Voor, achter, links, rechts en boven

Producenten van voedingsmiddelen gebruiken graag zoveel mogelijk ruimte op de verpakking om hun waar aan te prijzen, zodat ze er in het schap uitspringen en gekocht worden. Een van mijn favoriete producten uit de supermarkt op dit moment is Lola quinoa. Ik heb dan ook hun verpakking gebruikt om je uit te leggen wat er staat.

Voorkant verpakking

Op de voorkant vindt je het merk (Lola quinoa), de smaak (naturel) en in dit geval de inhoud van de verpakking (300 gram). Lola quinoa geeft hier ook nog eens aan dat deze verpakking goed is voor zes porties, I like!

Zijkant verpakking rechts

Hier zien we aanvullende informatie over het product. Daarnaast wordt de nadruk gelegd op de herkomst van het product en dat is Nederland. Weer zo’n voordeel, want waarom quinoa uit Peru halen als we het gewoon in Nederland kunnen verbouwen?

Achterkant verpakking

Nu wordt het interessant, want hier staan de kleine lettertjes en wordt de meeste informatie gegeven. Wat zien we op deze verpakking:

1. De THT (tenminste houdbaar tot).
   1. ‘THT’ staat op producten die niet snel bederven. Na de tht-datum kan de kwaliteit van een product achteruitgaan, maar kan het nog wel veilig worden gegeten. De aanduiding TGT (‘te gebruiken tot’) wordt gebruikt voor producten die erg bederfelijk zijn, zoals vlees en vis. Na de tgt-datum is het product niet veilig meer te gebruiken [2].
2. Voedingswaarde per 100 gram. Hier kan je bijvoorbeeld zien hoeveel kcal het product bevat per 100 gram en dan kan je een rekeningsommetje maken hoeveel (bijvoorbeeld) een hele reep Tony Chocolonely bevat. We nemen een reep Tony in de smaak melk van 180 gram ad. 545 kcal per 100 gram = 981 kcal voor een hele reep! Wow, ik denk dus nog wel even twee keer na voordat ik een hele reep naar binnen werk. Een diepvriespizza bevat nog minder kcal….
3. De ingrediëntendeclaratie. In het geval van deze Lola quinoa-verpakking bevat het maar één ingrediënt: 100% volkoren quinoa. Ik heb ook nog een pakje Ovengebakken Shuttles Kaas & ui van Verkade erbij gepakt en daar zien we het volgende:
   1. Het ingrediënt wat vooraan staat, zit er het meest in. De hoeveelheden worden daarna steeds kleiner. In het geval van de Shuttles zit er dus het meest tarwebloem in het eindproduct.
   2. Allergenen: Ingrediënten die tot een allergische reactie kunnen leiden moeten duidelijk op de ingrediëntenlijst staan. Vaak staan ze dan in hoofdletters, of zijn ze vetgedrukt of onderstreept [3]. In dit geval zijn dat tarwebloem, kaas, Gouda, Edammer, kaaspoeder, lactose, melkeiwitten. Plus de vermelding: Kan sporen bevatten van sesamzaad, ei en soja.
4. Bewaar instructies: hier wordt aangegeven hoe je het product dient te bewaren. Doe je dit anders dan staat voorgeschreven op de verpakking, dan kan de kwaliteit van het product achteruit gaan of bederven.
5. De leverancier. Heb je vragen, opmerkingen en/of klachten over het product? Dan richt je je tot deze organisatie.
6. De EAN-code. Deze code is in alle supermarkten op alle verpakkingen van hetzelfde product identiek en wordt gescand aan de kassa. Feitje: er zijn nooit twee producten over de hele wereld met dezelfde EAN-code.
7. In dit geval geeft Lola quinoa nog wat extra informatie en omschrijft de voordelen van het product.
8. De bereidingswijze. Spreekt eigenlijk voor zich. Volg de instructies op de op de verpakking staan en het kan bijna niet misgaan.
9. De productiecode. Deze staat op alle verpakkingen, zodat de producent altijd kan herleiden wanneer er geproduceerd is en aan welke lijn in de fabriek. Indien er een product teruggehaald moet worden, door wat voor reden dan ook, dan is het voor de supermarkten snel te zien welke producten ze uit de schappen en het distributiecentrum moeten halen en welke “veilig” kunnen blijven staan.

Zijkant verpakking links

Hier heeft Lola quinoa wat tips en inspiratie over hoe je het product kan gebruiken.

Bovenkant verpakking

Blijkbaar maken ze gebruik van een milieuvriendelijke dop. Dan ben ik wel weer benieuwd waarom dit milieuvriendelijk is, want naar mijn idee is dit extra gebruik van plastic… *Daarnaast zien we nog een keer het land van herkomst (Nederland), de smaak nogmaals (naturel) en een claim (van nature glutenvrij).

*feedback ontvangen van Lola quinoa na mijn post: “Trouwens over onze dop, die is niet van plastic maar van suiker gemaakt 😉 Het is een 100% biobased en biodegradable dop, dat betekent dat het sneller verteerd dan gewoon plastic en dus beter is voor het milieu. Nog een leuk feitje over Lola Quinoa!” Helemaal top dus dat ze geen plastic gebruiken!

Al met al, voor mij persoonlijk, een prima verpakking waar geen misleidende teksten of kreten opstaan. Mijn keuze voor Lola quinoa is, omdat het land van herkomst Nederland is en het minder koolhydraten en meer eiwitten bevat dan de overige quinoa’s op het schap. Alleen maar pluspunten dus.

Tomatenblokjes

Uit onderstaande tomatenblokjes kon ik een keuze maken. Maar op basis waarvan maak ik dan de keuze? Prijs, verpakking, imago of toch gewoon de inhoud?

Prijs van links naar rechts: Casa Italia €0,45 (400 gram), Perfect/huismerk €0,70 (400 gram) en Heinz €0,95 (390 gram).

De ingrediënten zijn in alle drie de verpakkingen hetzelfde; tomaten, tomatensap en citroenzuur. Vervolgens kijk ik naar de voedingswaarde en vergelijk ik de kcal en koolhydraten/suikers in dit geval. Met het gele, en tevens goedkoopste, blik ga ik naar huis. De kcal zijn het laagst, idem voor de koolhydraten/suikers. Waarom zou je €0,50 meer betalen voor een A-merk/Heinz? Ik haal het er niet uit.

Kokoswater

Sinds kort ben ik dol op kokoswater, maar dat spul is best wel aan de prijzige kant. Ga ik dan automatisch voor de goedkoopste of zijn er zaken die belangrijker zijn dan de centen?

Prijs van links naar recht: AH huismerk €1,65 (1,0 liter), Healthy People €1,95 (1,0 liter), Vita Coco €2,89 (0,9 liter).

Wat mij direct opvalt op de verpakking van Albert Heijn is het volgende; het is kokoswater uit concentraat (de andere twee zijn gemaakt van kokoswater), vijf ingrediënten vs. drie en er is suiker toegevoegd. Dit doet mij besluiten om het pak direct terug te zetten, want ik wil geen toegevoegde suikers. Vervolgens vergelijk ik de andere twee met elkaar en uiteindelijk kies ik voor Healthy people voor de prijs met bijna een euro verschil vind ik dat wel de moeite waard.

Schuilnamen voor suiker

Suiker heeft een slecht imago en daarom worden vaak schuilnamen voor suiker gebruikt. Zie onderstaand lijstje voor veelvoorkomende schuilnamen van suiker. Op de site van ahealthylife.nl kan je een uitgebreider overzicht vinden met schuilnamen voor suiker en aanvullende informatie over dat onderwerp.

• Agavesiroop, bietsuiker, cassonade, dadelstroop, demerara, dextrose, druivensuiker, fructose, galactose, glucose, glucose-fructosestroop, glucosestroop, HFCS, maisstroop, maltodextrine, maltose, melasse, palmsuiker, parelsuiker, rietsuiker, rijststroop, saccharose, sacharose, sapconcentraat, sucranaat, wheat syrup

Wees geen “slachtoffer van de marketing”

Met bovenstaande tips en tricks weet je de volgende keer beter hoe je een etiket moet lezen en kies je misschien wel op basis van wat je geleerd hebt en niet op hoe mooi de verpakking eruit ziet. Al heb ik zelf ook wel een zwak voor trendy verpakkingen met strakke letters en niet teveel tekst op de voorkant.